Image
Skyline Utrecht

Bijlage: Stapsgewijze toelichting op de aanpak van de integrale buurtanalyse

Stap 1: Selectie van indicatoren

Het gebiedsprofiel vanuit Buurten in Cijfers is gebruikt als uitgangspunt voor de integrale buurtanalyse. In het profiel zijn twee soorten thema’s onderscheiden:

  1. Blauwe thema’s: deze thema’s bevatten overwegend indicatoren die niet per definitie als ‘goed’ of ‘slecht’ beoordeeld kunnen worden. Het zijn beschrijvende indicatoren die een buurt kenmerken, zoals: de verhouding koopwoningen versus huurwoningen. 
  2. Rood-groene thema’s: thema’s waar wel een waardeoordeel aan toegekend kan worden. Zoals het aandeel volwassenen met overgewicht. 

Blauwe thema’s​

Hoewel de Blauwe thema’s indicatoren bevatten die niet per definitie ‘goed’ of ‘slecht’ zijn, zijn er uitzonderingen. Per blauw thema is er ten minste één indicator wel geschikt om mee te nemen in de analyse. Onderstaande tabel laat zien welke indicatoren wél in de integrale buurtanalyse zijn opgenomen: 

Thema Indicator
Inwoners aantal inwoners per km2
Woningen gemiddelde WOZ-waarde
Economie, Participatie en Zorg netto arbeidsparticipatie
totaal werkzoekenden zonder werk
Inkomen gem. besteedbaar huishoudinkomen
% huishoudens met langdurig inkomen tot 125
% van het sociaal minimum
% bijstandsuitkeringen (van het aantal inwoners vanaf 15 jaar) 
mediaan vermogen van particuliere huishoudens
Zorg en ondersteuning % mantelzorgers zorggebruik buurtteams sociaal

 

Rood-groene thema’s​

Van de ‘rood-groene’ thema’s zijn alle indicatoren meegenomen waarbij er voor alle geselecteerde buurten voldoende data is. Onderstaande tabel laat zien welke indicator per thema in de integrale buurtanalyse is opgenomen: 

Thema Indicator
Woning- buurttevredenheid score algemeen buurtoordeel (o.b.v. data voorspelmodel)
Voorzieningen beweegvriendelijke omgeving
% inwoners met OV-halte op loopafstand
% kinderen t/m 12 jaar dat binnen 200 m van speeltuin of speelplaats woont
% inwoners dat binnen 500 m van de ingang van een stadspark woont
Sociale leefomgeving % ernstig/zeer ernstig eenzaam
Criminaliteit en overlast woninginbraken per 1000 woningen
autokraak per 1000 inwoners + arbeidsplaatsen
geluidshinder totaal per 1000 inwoners + arbeidsplaatsen
overlast door verward/overspannen persoon burenruzie (zonder vervolg)
Veiligheidsbeleving Bevat geen indicator met voldoende data 
Gezondheid % goed/zeer goed ervaren gezondheid
langdurig (ernstig) beperkt in het dagelijks leven vanwege gezondheid 
% dat aangeeft psychische klachten te hebben
ervaart veel stress
onvoldoende gevoel regie eigen leven
Leefgewoonten % volwassenen met overgewicht
overmatig alcoholgebruik
rokers, exclusief e-sigaret
% wekelijkse sporters
% dat voldoet aan de beweegrichtlijn

 

Stap 2: Selectie van buurten

Er zijn 96 buurten geselecteerd , deze buurten voldeden aan de volgende kenmerken: 

  • Buurten met minimaal 500 inwoners, de zogenaamde ‘woonbuurten’.​
  • Buurten met voldoende data op de geselecteerde indicatoren uit stap 1. 

Daarnaast is het uitgangspunt dat er per buurt maximaal twee indicatoren mochten afvallen omdat er onvoldoende gegevens zijn. Hiervoor is gekozen om, ondanks ontbrekende data voor een bepaald aantal buurten, een aantal betekenisvolle indicatoren mee te kunnen nemen aan de integrale buurtanalyse.

De volgende 15 buurten zijn hierdoor afgevallen: 

  1. Galgenwaard e.o. (onvoldoende data)
  2. Haarrijn
  3. Maarschalkerweerd, Mereveld​
  4. Oudenrijn
  5. Rijnenburg
  6. Bleekstraat e.o. (onvoldoende data)​
  7. Bokkenbuurt (onvoldoende data)
  8. Haarzuilens e.o./Parkweg-zuid (onvoldoende data)​
  9. Bedrijvengebied Lage Weide
  10. Bedrijvengebied Overvecht
  11. Poldergebied Overvecht
  12. Bedr-geb. Kanaleneiland-zuid
  13. Bedr-geb. De Wetering
  14. Bedr-geb. Strijkviertel​
  15. Bedr-geb. Papendorp

Woonbuurten met onvoldoende data voor de integrale buurtanalyse

De buurten Galgenwaard e.o., Bleekstraat e.o., Bokkenbuurt en Haarzuilens e.o./Parkweg-zuid komen niet terug in de rangorde van buurten (zie hiervoor stap 4). Voor een inzage in de afzonderlijke scores per indicator verwijzen we naar de betreffende gebiedsprofielen in Buurten in Cijfers. Hier valt bijvoorbeeld te zien dat de buurt Galgenwaard e.o. meerdere ongunstige scores op indicatoren laat zien, met name op gezondheid en eenzaamheid.

Stap 3: Analyse slechter of veel slechter dan het gemiddelde?
 

Analyse op basis van Z-scores
Om inzicht te krijgen in hoeverre een buurt afwijkt van het Utrechts gemiddelde, gebruiken we de Z-scores vanuit het gebiedsprofiel (uit het dashboard Buurten in Cijfers). 

De Z-score van een buurt staat voor een bepaalde afstand tot het gemiddelde van Utrecht.  Er zijn twee categorieën van belang voor de integrale buurtanalyse:​

  • Slechter dan het gemiddelde:    Z-score tussen -0,5 en -1,5 ​
  • Veel slechter dan het gemiddelde:         Z-score lager dan -1,5​

Toepassen van weging voor een evenwichtig integraal beeld 
Om ervoor te zorgen dat er een integraal beeld ontstaat, waarbij elk thema even zwaar meeweegt passen we een weging toe. Zo bestaat het thema ‘Criminaliteit en overlast’ uit 6 indicatoren, die elk voor 1/6e meetellen in de analyse. 

‘Veel slechter’ telt zwaarder mee dan ‘slechter’
In de analyse kijken we hoe vaak de cijfers in een buurt slechter en veel slechter zijn dan het gemiddelde van Utrecht​. We willen hierbij het onderscheid tussen deze twee categorieën niet uit het oog verliezen. Als een buurt vaak ongunstige cijfers heeft dan het Utrechts gemiddelde, is dat een belangrijk signaal. Daarom telt ‘veel slechter’ twee keer zo zwaar mee als ‘slechter’. 

Stap 4: Rangorde van buurten

Er ontstaat een rangorde op basis van hoe vaak de buurten ‘slechter’ en veel ‘slechter’ dan het gemiddelde van Utrecht scoren​. De rangorde delen we op in vier kwartielen:

  • 1e kwartiel: plek 1 tot en met 24
  • 2e kwartiel: plek 25 tot en met 48
  • 3e kwartiel: plek 49 tot en met 72
  • 4e kwartiel: plek 73 tot en met 96
     
Image
buurtanalyse

1e kwartiel
 

1 Zambesidreef e.o.
2 Neckardreef e.o.
3 Donaudreef, Wolgadreef e.o.
4 Tigrisdreef e.o.
5 Vechtzoom-zuid
6 Kanaleneiland-zuid
7 Kanaleneiland-noord
8 Nieuw Hoograven-zuid
9 Halve Maan-noord
10 Vechtzoom-noord, Klopvaart
11 Utrecht Science Park
12 Leeuwesteyn
13 Zamenhofdreef e.o.
14 Taagdreef, Rubicondreef e.o.
15 Geuzenwijk, De Driehoek
16 Sterrenwijk
17 Queeckhovenplein e.o.
18 Nieuw Hoograven-noord
19 Transwijk-zuid
20 Lunetten-noord
21 Pijlsweerd-noord
22 Transwijk-noord
23 Pr.Bernhardpl e.o., Demkageb
24 Lombok-oost

2e kwartiel 

25 Schaakbuurt e.o.
26 Staatsliedenbuurt
27 Ondiep
28 Leidseweg
29 Nobelstraat e.o.
30 Rubenslaan e.o.
31 Wijk C
32 L.Elisabethstr, Mariaplaats e.o
33 Lodewijk Napoleonplantsoen e.o.
34 Domplein, Neude, Janskerkhof
35 Hg Catharijne, NS, Jaarbeurs
36 Tolsteeg, Rotsoord
37 Nijenoord, Hoogstraat e.o.
38 Parkwijk-zuid
39 Zuilen-noord
40 Lunetten-zuid
41 Julianapark e.o.
42 Breedstr, Plompetorengracht e.o
43 Ln v Nw-Guinea, Spinozaweg
44 Leidsche Rijn Centrum
45 Lange Nieuwstraat e.o.
46 2e Daalsebuurt e.o.
47 Pijlsweerd-zuid
48 Lombok-west

3e kwartiel

49 Elinkwijk e.o.
50 Rijnvliet
51 Nw Engell, Th. à Kempisplts
52 Egelantierstr, Mariëndaalstr e.o.
53 De Meern-zuid
54 Vogelenbuurt
55 Grauwaart
56 Vleuterweide-west
57 Lauwerecht
58 Schepenbuurt, Cartesiusweg e.o.
59 Máximapark
60 Nieuwegracht-Oost
61 Vleuten
62 Buiten Wittevrouwen
63 Het Zand-oost
64 Watervogelbuurt
65 De Meern-noord
66 Veldhuizen
67 Tuindorp, VanLieflandlaan-west
68 Welgelegen, Den Hommel
69 Hoge Weide
70 Terwijde-west
71 Terwijde-oost
72 Wittevrouwen

4e kwartiel

73 Zeeheldenbrt, Hengeveldstr. e.o.
74 Rijnsweerd
75 Halve Maan-zuid
76 Abstede, Tolsteegsingel e.o.
77 Langerak
78 Vleuterweide-nrd, -oost, -centr
79 Vleuterweide-zuid
80 Springweg e.o., Geertebrt
81 Oud Hoograven-zuid
82 Dichterswijk
83 Oudwijk
84 Hooch Boulandt
85 Het Zand-west
86 Oog in Al
87 Tuindorp-oost
88 Voordorp, Voorveldsepolder
89 Oud Hoograven-noord
90 Parkwijk-noord
91 Huizingalaan, K.Doormanlaan
92 Rivierenwijk
93 Tuinwijk-west
94 Tuinwijk-oost
95 Wilhelminapark e.o.
96 Schildersbuurt