Bijlage: Stapsgewijze toelichting op de aanpak van de integrale buurtanalyse
Stap 1: Selectie van indicatoren
Het gebiedsprofiel vanuit Buurten in Cijfers is gebruikt als uitgangspunt voor de integrale buurtanalyse. In het profiel zijn twee soorten thema’s onderscheiden:
- Blauwe thema’s: deze thema’s bevatten overwegend indicatoren die niet per definitie als ‘goed’ of ‘slecht’ beoordeeld kunnen worden. Het zijn beschrijvende indicatoren die een buurt kenmerken, zoals: de verhouding koopwoningen versus huurwoningen.
- Rood-groene thema’s: thema’s waar wel een waardeoordeel aan toegekend kan worden. Zoals het aandeel volwassenen met overgewicht.
Blauwe thema’s
Hoewel de Blauwe thema’s indicatoren bevatten die niet per definitie ‘goed’ of ‘slecht’ zijn, zijn er uitzonderingen. Per blauw thema is er ten minste één indicator wel geschikt om mee te nemen in de analyse. Onderstaande tabel laat zien welke indicatoren wél in de integrale buurtanalyse zijn opgenomen:
Thema | Indicator |
Inwoners | aantal inwoners per km2 |
Woningen | gemiddelde WOZ-waarde |
Economie, Participatie en Zorg | netto arbeidsparticipatie totaal werkzoekenden zonder werk |
Inkomen | gem. besteedbaar huishoudinkomen % huishoudens met langdurig inkomen tot 125 % van het sociaal minimum % bijstandsuitkeringen (van het aantal inwoners vanaf 15 jaar) mediaan vermogen van particuliere huishoudens |
Zorg en ondersteuning | % mantelzorgers zorggebruik buurtteams sociaal |
Rood-groene thema’s
Van de ‘rood-groene’ thema’s zijn alle indicatoren meegenomen waarbij er voor alle geselecteerde buurten voldoende data is. Onderstaande tabel laat zien welke indicator per thema in de integrale buurtanalyse is opgenomen:
Thema | Indicator |
Woning- buurttevredenheid | score algemeen buurtoordeel (o.b.v. data voorspelmodel) |
Voorzieningen | beweegvriendelijke omgeving % inwoners met OV-halte op loopafstand % kinderen t/m 12 jaar dat binnen 200 m van speeltuin of speelplaats woont % inwoners dat binnen 500 m van de ingang van een stadspark woont |
Sociale leefomgeving | % ernstig/zeer ernstig eenzaam |
Criminaliteit en overlast | woninginbraken per 1000 woningen autokraak per 1000 inwoners + arbeidsplaatsen geluidshinder totaal per 1000 inwoners + arbeidsplaatsen overlast door verward/overspannen persoon burenruzie (zonder vervolg) |
Veiligheidsbeleving | Bevat geen indicator met voldoende data |
Gezondheid | % goed/zeer goed ervaren gezondheid langdurig (ernstig) beperkt in het dagelijks leven vanwege gezondheid % dat aangeeft psychische klachten te hebben ervaart veel stress onvoldoende gevoel regie eigen leven |
Leefgewoonten | % volwassenen met overgewicht overmatig alcoholgebruik rokers, exclusief e-sigaret % wekelijkse sporters % dat voldoet aan de beweegrichtlijn |
Stap 2: Selectie van buurten
Er zijn 96 buurten geselecteerd , deze buurten voldeden aan de volgende kenmerken:
- Buurten met minimaal 500 inwoners, de zogenaamde ‘woonbuurten’.
- Buurten met voldoende data op de geselecteerde indicatoren uit stap 1.
Daarnaast is het uitgangspunt dat er per buurt maximaal twee indicatoren mochten afvallen omdat er onvoldoende gegevens zijn. Hiervoor is gekozen om, ondanks ontbrekende data voor een bepaald aantal buurten, een aantal betekenisvolle indicatoren mee te kunnen nemen aan de integrale buurtanalyse.
De volgende 15 buurten zijn hierdoor afgevallen:
- Galgenwaard e.o. (onvoldoende data)
- Haarrijn
- Maarschalkerweerd, Mereveld
- Oudenrijn
- Rijnenburg
- Bleekstraat e.o. (onvoldoende data)
- Bokkenbuurt (onvoldoende data)
- Haarzuilens e.o./Parkweg-zuid (onvoldoende data)
- Bedrijvengebied Lage Weide
- Bedrijvengebied Overvecht
- Poldergebied Overvecht
- Bedr-geb. Kanaleneiland-zuid
- Bedr-geb. De Wetering
- Bedr-geb. Strijkviertel
- Bedr-geb. Papendorp
Woonbuurten met onvoldoende data voor de integrale buurtanalyse
De buurten Galgenwaard e.o., Bleekstraat e.o., Bokkenbuurt en Haarzuilens e.o./Parkweg-zuid komen niet terug in de rangorde van buurten (zie hiervoor stap 4). Voor een inzage in de afzonderlijke scores per indicator verwijzen we naar de betreffende gebiedsprofielen in Buurten in Cijfers. Hier valt bijvoorbeeld te zien dat de buurt Galgenwaard e.o. meerdere ongunstige scores op indicatoren laat zien, met name op gezondheid en eenzaamheid.
Stap 3: Analyse slechter of veel slechter dan het gemiddelde?
Analyse op basis van Z-scores
Om inzicht te krijgen in hoeverre een buurt afwijkt van het Utrechts gemiddelde, gebruiken we de Z-scores vanuit het gebiedsprofiel (uit het dashboard Buurten in Cijfers).
De Z-score van een buurt staat voor een bepaalde afstand tot het gemiddelde van Utrecht. Er zijn twee categorieën van belang voor de integrale buurtanalyse:
- Slechter dan het gemiddelde: Z-score tussen -0,5 en -1,5
- Veel slechter dan het gemiddelde: Z-score lager dan -1,5
Toepassen van weging voor een evenwichtig integraal beeld
Om ervoor te zorgen dat er een integraal beeld ontstaat, waarbij elk thema even zwaar meeweegt passen we een weging toe. Zo bestaat het thema ‘Criminaliteit en overlast’ uit 6 indicatoren, die elk voor 1/6e meetellen in de analyse.
‘Veel slechter’ telt zwaarder mee dan ‘slechter’
In de analyse kijken we hoe vaak de cijfers in een buurt slechter en veel slechter zijn dan het gemiddelde van Utrecht. We willen hierbij het onderscheid tussen deze twee categorieën niet uit het oog verliezen. Als een buurt vaak ongunstige cijfers heeft dan het Utrechts gemiddelde, is dat een belangrijk signaal. Daarom telt ‘veel slechter’ twee keer zo zwaar mee als ‘slechter’.
Stap 4: Rangorde van buurten
Er ontstaat een rangorde op basis van hoe vaak de buurten ‘slechter’ en veel ‘slechter’ dan het gemiddelde van Utrecht scoren. De rangorde delen we op in vier kwartielen:
- 1e kwartiel: plek 1 tot en met 24
- 2e kwartiel: plek 25 tot en met 48
- 3e kwartiel: plek 49 tot en met 72
- 4e kwartiel: plek 73 tot en met 96

1e kwartiel
1 | Zambesidreef e.o. |
2 | Neckardreef e.o. |
3 | Donaudreef, Wolgadreef e.o. |
4 | Tigrisdreef e.o. |
5 | Vechtzoom-zuid |
6 | Kanaleneiland-zuid |
7 | Kanaleneiland-noord |
8 | Nieuw Hoograven-zuid |
9 | Halve Maan-noord |
10 | Vechtzoom-noord, Klopvaart |
11 | Utrecht Science Park |
12 | Leeuwesteyn |
13 | Zamenhofdreef e.o. |
14 | Taagdreef, Rubicondreef e.o. |
15 | Geuzenwijk, De Driehoek |
16 | Sterrenwijk |
17 | Queeckhovenplein e.o. |
18 | Nieuw Hoograven-noord |
19 | Transwijk-zuid |
20 | Lunetten-noord |
21 | Pijlsweerd-noord |
22 | Transwijk-noord |
23 | Pr.Bernhardpl e.o., Demkageb |
24 | Lombok-oost |
2e kwartiel
25 | Schaakbuurt e.o. |
26 | Staatsliedenbuurt |
27 | Ondiep |
28 | Leidseweg |
29 | Nobelstraat e.o. |
30 | Rubenslaan e.o. |
31 | Wijk C |
32 | L.Elisabethstr, Mariaplaats e.o |
33 | Lodewijk Napoleonplantsoen e.o. |
34 | Domplein, Neude, Janskerkhof |
35 | Hg Catharijne, NS, Jaarbeurs |
36 | Tolsteeg, Rotsoord |
37 | Nijenoord, Hoogstraat e.o. |
38 | Parkwijk-zuid |
39 | Zuilen-noord |
40 | Lunetten-zuid |
41 | Julianapark e.o. |
42 | Breedstr, Plompetorengracht e.o |
43 | Ln v Nw-Guinea, Spinozaweg |
44 | Leidsche Rijn Centrum |
45 | Lange Nieuwstraat e.o. |
46 | 2e Daalsebuurt e.o. |
47 | Pijlsweerd-zuid |
48 | Lombok-west |
3e kwartiel
49 | Elinkwijk e.o. |
50 | Rijnvliet |
51 | Nw Engell, Th. à Kempisplts |
52 | Egelantierstr, Mariëndaalstr e.o. |
53 | De Meern-zuid |
54 | Vogelenbuurt |
55 | Grauwaart |
56 | Vleuterweide-west |
57 | Lauwerecht |
58 | Schepenbuurt, Cartesiusweg e.o. |
59 | Máximapark |
60 | Nieuwegracht-Oost |
61 | Vleuten |
62 | Buiten Wittevrouwen |
63 | Het Zand-oost |
64 | Watervogelbuurt |
65 | De Meern-noord |
66 | Veldhuizen |
67 | Tuindorp, VanLieflandlaan-west |
68 | Welgelegen, Den Hommel |
69 | Hoge Weide |
70 | Terwijde-west |
71 | Terwijde-oost |
72 | Wittevrouwen |
4e kwartiel
73 | Zeeheldenbrt, Hengeveldstr. e.o. |
74 | Rijnsweerd |
75 | Halve Maan-zuid |
76 | Abstede, Tolsteegsingel e.o. |
77 | Langerak |
78 | Vleuterweide-nrd, -oost, -centr |
79 | Vleuterweide-zuid |
80 | Springweg e.o., Geertebrt |
81 | Oud Hoograven-zuid |
82 | Dichterswijk |
83 | Oudwijk |
84 | Hooch Boulandt |
85 | Het Zand-west |
86 | Oog in Al |
87 | Tuindorp-oost |
88 | Voordorp, Voorveldsepolder |
89 | Oud Hoograven-noord |
90 | Parkwijk-noord |
91 | Huizingalaan, K.Doormanlaan |
92 | Rivierenwijk |
93 | Tuinwijk-west |
94 | Tuinwijk-oost |
95 | Wilhelminapark e.o. |
96 | Schildersbuurt |